اوج بارش آخرین شهاب‌باران جذاب ۱۴۰۰ در نیمه‌شب امشب

مهندس مسعود عتیقی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه بارش‌های شهابی همواره از پدیده‌های جذاب نه تنها برای منجمان آماتور بلکه برای عموم مردم هستند، افزود: آخرین بارش جذاب سال ۱۴۰۰ که سال پایان بخش قرن ۱۴ خورشیدی است و اولین بارش شهابی شاخص و با کیفیت سال ۲۰۲۲ میلادی، بارش‌ شهابی “ربعی” یا “کوادرانتی” است که خوشبختانه در سال جاری زمان اوج این بارش همزمان با رسیدن ماه به وضعیت ماه نو و عدم حضور نور ماه در آسمان است.

وی ادامه داد: این وضعیت ماه، شرایطی را ایجاد کرده است که به دور از نور و آلودگی هوای شهرها به ویژه در کلانشهرها و عدم ابرناکی آسمان، در مناطق کویری و یا کوهستانی و حتی روستاهای کوچک می‌توان متوقع مشاهده شهاب‌های بسیاری از این بارش بود.

عتیقی، ZHR یا میزان بارش ساعتی سرسویی (سمت‌الرأسی) این بارش را ۱۲۰ شهاب در ساعت عنوان کرد و یادآور شد: در میان بارش‌های شهابی سالیانه فعلی، این نرخ بارش به نسبت بالا است.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران، یکی از ویژگی‌های این بارش زمستانی را رصد آذرگوی‌های پرنور و درخشان آن دانست که یادآور بارش زیبای پِرساوشی در فصل تابستان است.

عتیقی اضافه کرد: می‌توان گفت که این بارش شهابی به نوعی به ساکنان نیمکره شمالی زمین تعلق دارد؛ چرا که کانون بارش تقریبا در نقطه شمالی کره آسمان قرار داشته و شهاب‌های زیادی از این بارش را ساکنان نیمکره جنوبی نمی‌توانند مشاهده کنند.

وی یادآور شد: منشأ این بارش شهابی همچون بارش شهابی “دوپیکری” (جوزایی) قدری عجیب است، چرا که به جای یک دنباله‌دار یخی، گویا با یک سیارک سنگی مواجه هستیم که به نام  EH۱ ۲۰۰۳ شناخته می‌شود و به طور اتفاقی توسط “Peter Jenniskens” شناسایی شد.

مدار دنباله دار ۲۰۰۳ EH۱

این فعال حوزه نجومی تاکید کرد: چه بسا این جرم دنباله‌دار C/۱۴۹۰ Y۱ باشد که توسط اخترشناسانی از کشورهای ژاپن، کره و چین ۵۰۰ سال قبل رصد شده است و این بارش در آن زمان شناسایی، اما پس از سالیانی فراموش شد.

عتیقی اضافه کرد: برای شناخت کانون این بارش یعنی نقطه‌ای از آسمان که اگر رد شهاب‌ها را در سراسر پهنه آسمان بر خلاف جهت حرکت آنها امتداد دهیم، به این نقطه می‌رسیم، نیز بیان این نکته ضروری است که معمولا نام هر بارش شهابی، از صورت فلکی که کانون بارش در آن قرار دارد، گرفته می‌شود و این در شرایطی است که صورت فلکی کوادرانت (ربع یا یک چهارم – Quadrantid) امروزه در آسمان وجود ندارد و این صورت فلکی در سال ۱۷۹۵ میلادی توسط “Jerome Lalande” اخترشناس فرانسوی بین صور اژدها و گاوران (عوا) معرفی شد.

تصویری از صورت فلکی کوادرانت که اکنون از بین رفته و بارش Quadrantids باتوجه به آن نامگذاری شده است (اعتبار تصویر از اطلس Coelestis)

وی خاطر نشان کرد: امروزه ستارگان آن بین چند صورت فلکی دیگر تقسیم شده‌اند، اما مکان کانون بارش ربعی بین صور فلکی خرس بزرگ (دب اکبر)، اژدها و گاوران (عوا) و در نزدیکی ستاره “ژوبین‌دار” (سماک رامح) قرار دارد.

مدیر انجمن نجوم آماتوری ایران ادامه داد: هر چند این انجمن با توجه به پاندمی کووید-۱۹ برنامه رصدی عمومی ندارد، اما امید است علاقه‌مندان و به‌ویژه عکاسان نجومی با همراه داشتن لباس گرم مناسب فصل و رعایت نکات بهداشتی، به دور از هر گونه تجمع برای پیشگیری از شیوع بیشتر بیماری ناشی از کرونا، بتوانند از مشاهده شهاب‌های این بارش در شبانگاه دوشنبه ۱۳ دی و بامداد سه‌شنبه ۱۴ دی ماه جاری لذت ببرند و تصاویر زیبا و گزارش‌های علمی را از این رویداد جالب آسمانی ثبت کنند.

به گفته وی، هر گزارش می‌تواند شامل مختصات مکان رصد، افراد رصدگر، میزان جابه‌جایی رد هر شهاب در آسمان، تعداد شهاب مشاهده شده در هر ساعت، تعداد آذرگوی‌های این بارش، صورت فلکی محل عبور شهاب‌ها و … باشد.

آذرگوی زیبایی از بارش شهابی ربعی

عتیقی خاطر نشان کرد: زمان اوج بارش ربعی امسال ساعت ۳۰ دقیقه بامداد سه‌شنبه، ۱۴ دی ماه ۱۴۰۰ است.

انتهای پیام